Fiskmjölsverksmiðjur og vinnslur

Fiskmjölsverksmiðjur félagsins, sem áður voru keyrðar á jarðefnaeldsneyti, eru í dag að mestu leyti rafvæddar og er leitast við að nota raforku í stað eldsneytis þegar framboð leyfir. Eldsneytisnotkun fiskmjölsverksmiðjanna minnkaði um 24% á milli áranna 2016 og 2017. Notkun svartolíu til framleiðslu fiskmjöls var alveg hætt á árinu 2017. Í stað svartolíu er notuð MDO olía (e.Marine Diesel Oil) á Akranesi og MGO olía (e. Marine Gas Oil) á Vopnafirði. Báðar olíurnar hafa mun minni umhverfisáhrif en svartolía.

Markmið félagsins er að færa sig enn frekar yfir í umhverfisvænni eldsneytistegundir á næstu árum. Með samningum um samkeppnishæft raforkuverð til fiskmjölsverksmiðja má reikna með að hlutur raforkunotkunar aukist á kostnað olíunotkunar í framtíðinni.

Bifreiðar og tæki

Eldsneytisnotkun bifreiða og tækja er lítil samanborið við skipaflota en hún jókst um 25% á tímabilinu 2016 til 2017. Notkunin nemur 57.231 lítrum sem er notkun upp á að meðaltali 2.290 lítra fyrir hvern bíl HB Granda.

HB Grandi hefur tekið þrjá rafmagnsbíla og tvo tvinnbíla í notkun á undanförnum þremur árum. Samhliða því hefur félagið sett upp hleðslustöðvar fyrir bifreiðar félagsins, starfsfólk og gesti.

Snjallgámur - snjallvog

HB Grandi er með þrjár fullbúnar flokkunarstöðvar fyrir annars vegar almennan úrgang og hins vegar endurvinnsluhráefni. Þessar þrjár flokkunarstöðvar, Bragginn á Vopnafirði, Kistan á Akarnesi og Svanurinn í Reykjavík, eru fullbúnar flokkunarstöðvar þar sem stafrænum lausnum er beitt bæði hvað varðar skráningu á almennum úrgangi og endurvinnsluhráefni.

Fyrir almennan úrgang, sem fer að mestu leyti í urðun, er notaður svokallaður „snjallgámur“. Allur úrgangur, sem fer inn í hann, er skráður á þá deild þar sem hann á uppruna sinn. Gámurinn er með vog sem skilar upplýsingum um magn úrgangs inn í umhverfisgagnagrunn félagsins. Allt endurvinnsluhráefni er flokkað eftir skilgreindu flokkunarkerfi. Hver endurvinnsluflokkur er vigtaður með „snjallvog“ og merktur með úrvinnsluleið í umhverfisgagnagrunn félagsins.

Í umhverfisgagnagrunni HB Granda er haldið sérstaklega utan um alla skráningu á úrgangi, þ.e. magn, tegund, úrvinnsluleið, förgunarleið og uppruna á almennum úrgangi.

Fyrsti snjallgámurinn varð að veruleika í ágúst 2017 í Kistunni, flokkunarstöð HB Granda á Akranesi. Hjá HB Granda starfar sérþjálfað starfsfólk sem vinnur við bestu aðstæður á starfssvæðum félagsins í sérútbúnum flokkunarstöðvum. Snjallgámar og snjallvogir verða einnig komnar í notkun á Vopnafirði og í Reykjavík í byrjun árs 2018.

Ráðstöfun úrgangsolíu

Í öllum skipum HB Granda fellur reglulega til úrgangsolía sem fer til endurvinnslu hjá Olíudreifingu ehf. og Skeljungi hf. Olíudreifing og Skeljungur eru verktakar Úrvinnslusjóðs um söfnun og endurvinnslu úrgangsolíu samkvæmt samningi við Úrvinnslusjóð og er sú starfsemi fjármögnuð með úrvinnslugjaldi sem lagt er á smurolíu við innflutning samkvæmt lögum.

Úrgangsolía er að mestu til komin vegna smurolíuskipta í vélum skipanna en einnig, að minni hluta, frá eldsneytisolíu og glussaolíu. Hún er endurunnin og seld sem verksmiðjuolía. Þessari úrgangsolíu safna skipin í sérstakan tank sem staðsettur er um borð og er í umsjá vélstjóra. Tankurinn er tæmdur eftir þörfum í tankbíl sem endurvinnsluaðili sendir til skipsins þegar þörf er á tæmingu.

Ráðstöfun veiðarfæraúrgangs

Hampiðjan tekur á móti öllum veiðarfæraúrgangi frá HB Granda. Áhafnir skipa félagsins eða starfsfólk flokkunarstöðva þess sker burt ýmsa nytjahluti. Hampiðjan sker burt þá nytjahluti sem eftir eru. Þeir efnisbútar, sem ekki eru hæfir til endurvinnslu, eru sigtaðir burt og sendir í urðun hérlendis. Hampiðjan sendir allan endurvinnanlegan veiðarfæraúrgang úr landi og er hann seldur til erlendra endurvinnslustöðva.

Endurvinnslustöðvarnar þvo veiðarfæraúrganginn og er hann hakkaður niður í smáar agnir og síðan flokkaður sjálfvirkt með þar til gerðri tækni. Endanleg vara er hráefni til plastgerðar. Togvírar eru bútaðir í grandara sem HB Grandi endurnýtir.

Hampiðjan vinnur náið með Samtökum fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS) og skilar til SFS tölum yfir útflutt magn veiðarfæraúrgangs frá HB Granda og öðrum sjávarútvegsfélögum sem áframsendir þær upplýsingar til Úrvinnslusjóðs samkvæmt samningi við sjóðinn.

SFS er með samning við Úrvinnslusjóð um að samtökin beri ábyrgð á að úrgangsveiðarfæri úr gerviefnum séu endurunnin. Um leið er nýtt heimild til undanþágu á úrvinnslugjaldi á veiðarfærum úr gerviefnum. Ekki er tekið skilagjald en þess í stað ber SFS ábyrgð á verkefninu fyrir hönd sjávarútvegsins.

Ekki urðu nein tjón á árinu þannig að veiðarfæri yrðu eftir í sjó.

Uppgjör og aðferðafræði

Umhverfisuppgjörið hér að neðan inniheldur yfirlit yfir helstu þætti umhverfismála hjá HB Granda. Gögnin innihalda alla starfsemi HB Granda að undanskildum dótturfélögum.

Aðferðafræðin sem er notuð til að skilgreina eigin virðiskeðju og mengunarþætti hennar byggist á Greenhouse Gas Protocol, staðlaðri aðferðafræði sem fjöldi fyrirtækja hefur innleitt með góðum árangri.

Lykiltölur